NN.A. de Vrieslezing

. x.   . x.   . x.   . x.   . x.
.

.
. x.   . x.   . x.

  filmhuis themafilm
n.v.t.

.
.


nieuwjaar van de bomen
toe bisjvat 2021
28 januari

JCK

 .
2e N.A. de Vrieslezing
nog niet bekend


Nov. 2010, schooljeugd plant de N.A. de Vries-amandelboom

Juli 1891, Nathan de Vries wordt bar mitswa

.
Wie was N.A. de Vries?

De jaarlijkse lezing is genoemd naar Nathan Albert de Vries (1878-1924), roepnaam Nardus, die opgroeide als zoon van een plattelands (...)

Lees meer...


(...) De jaarlijkse lezing is genoemd naar Nathan Albert de Vries (1878-1924), roepnaam Nardus, die opgroeide als zoon van een plattelands synagogebestuurder in een Joods gezin aan de Hoofdstraat-Winsum. Na zijn jeugd in Winsum laat Nardus de joodse religie achter zich. Hij ontwikkelt zich van wolhandelaar tot vrijdenker, alcoholbestrijder, vakbondsman, politicus en Wethouder voor Onderwijs in de stad Groningen. Nathan de Vries en zijn echtgenote, arts en politica Agnes de Vries-Bruins (1874-1957), waren gedreven SDAP-politici die zich met volle overgave op het wel en wee van de moderne samenleving hebben gericht. Acht maanden voor Nathans vroege dood in november 1924 verschijnt bij uitgeverij Wolters in Groningen zijn boek 'De Nieuwe Wereld', dat handelt over de reis van Nardus naar de droogleggingen in Amerika in het voorjaar van 1923.

Na zijn overlijden schrijft zijn zwager J.A. Bruins over hem:
"De Vries leefde! Zijn ogen, zijn geest, zijn hart stonden altijd wijd open naar alle kanten voor vele drukken. De beweging, de stad, de natuur, de boeken, zijn vrienden en allernaaste, dat alles vulde zijn leven, trok zijn zachten humor en bovenal zijn warme belangstelling en deed hem rusteloos werken. In zijn jeugd trokken hem socialisme, drankbestrijding, vegetarisme, de vrije gedachte, de kunst, het buitenland; en nog meer hield zijn bewegelijke en ontvankelijken geest bezig."

Het album van Nardus en Agnes (publ-2004)

Nardus en Agnes de Vries-Bruins in De Ronde Kom

.
n . a .   d e   v r i e s l e z i n g
.

.
Divers en menselijk

Na de restauratie van de synagoge in 2010/2011 is de naam 'N.A. de Vriesgebouw' verdwenen. Maar de actuele relevantie van het gedachtengoed van het echtpaar Nathan en Agnes de Vries-Bruins en de herinnering aan hun maatschappelijke betrokkenheid en politieke activiteit inspireren tot op de dag van vandaag.
.
De N.A. de Vrieslezing wordt vanaf 2019 jaarlijks op een nawinterse zondagmiddag georganiseerd in de voormalige synagoge van Winsum. 
We oriënteren ons daarin op het onbevangen constructieve denken rond mens, maatschappij en menselijkheid in de 21ste eeuw of onderzoeken plaats en betekenis van de individuele levensweg die zich kritisch en open-minded ontwikkelt in de richting van een markante, maatschappelijk relevante bijdrage aan de menselijkheid. Dat brengt ons bij actuele thema's rond diversiteit-en-samenhang, eerlijke-kansen, burgerschap, arbeidsrecht-en-arbeidsomstandigheden, knelpunten zorg-en-welzijn en mensenrechten-EVRM.
.
De jaarlijkse N.A. de Vrieslezing wordt georganiseerd door de stichtingen 'Behoud Synagoge Winsum' en 'Een Joodse Erfenis'. Belangstellenden kunnen de lezing voor een bescheiden toegangsprijs bijwonen.
.
.

.

'Het Volk' (soc.dagbl.), sept. 1922: Alcohol en Kunst (album N&A)

.
2 0 2 2
.

.
.
.
zondag 29 mei 2022
aanvang 15.00 uur
.
tweede N.A. de Vrieslezing

Paradoxen rond herinneringscultuur
Hoe de leegte zichtbaar maken?

Het is de naoorlogse omgang met de Joodse geschiedenis in Groningen (stad) die in de lezing van Stefan van der Poel centraal staat. De nadruk ligt daarbij op gebouwen, monumenten en kunstwerken in de publieke ruimte. Tezamen vormen zij een herinneringslandschap dat voortdurend aan veranderingen onderhevig is.
.
De Shoah heeft in Groningen vele lege plekken achtergelaten: in gezinnen, families, straten en buurten, maar ook in de collectieve herinnering. Aan de Joodse aanwezigheid van bijna twee eeuwen kwam in de oorlogsjaren abrupt een einde. Hoe aan een dergelijke leegte en afwezigheid vorm en invulling te geven? Het is een vraag die iedere naoorlogse generatie opnieuw bezighoudt. Perspectieven verschuiven in de loop der tijd met steeds wisselende uitkomsten als gevolg.
 > poster

aanvang:  15.00 uur (een half uur voor aanvang is de zaal open)
spreker:  historicus dr. Stefan van der Poel
locatie:  vm. Synagoge, Schoolstraat 24, 9951 EL Winsum
entree:  € 7,50
reserveren via:  info@dewinsumsesjoel.nl
In de boekhandel: Stefan van der Poel, Herman Verbeek (1936-2013): priester, politicus, publicist 2020. Uitgeverij Verloren, ISBN 978 90 8704 832 7.

.
over de spreker:

Stefan v/d Poel is als universitair docent werkzaam bij de sectie Eigentijdse Geschiedenis aan de RuG.

In de boekhandel: klik voor info.

.
2 0 1 9
.

.
zondag 12 mei 2019
aanvang 15.00 uur
.
eerste N.A. de Vrieslezing

Vakbondsvrouw Roosje Vos en het vrouwenkiesrecht

Roosje de Vries en het vrouwenkiesrecht
Op 8 maart 2019 kreeg de niet-Joodse vrouw van de Winsumse Nathan Albert de Vries, Agnes de Vries-Bruins, als een van de vijftig vrouwen een plaats in de Groninger Vrouwengalerij. Ook vakbondsleidster en politica Roosje Vos (1860-1932) kreeg een plaatsje op de Groninger Vrouwengalerei. Beide vrouwen hebben verder gemeen dat ze in 1919 werden geïnstalleerd als lid van de Provinciale Staten en dat zij beiden kinderloos zijn gebleven. De opening van de Groninger Vrouwengalerij stond in het teken van honderd jaar vrouwenkiesrecht en vond plaats tijdens Internationale Vrouwendag 2019 in de Universiteitsbibliotheek (UB) in de stad Groningen. Ter gelegenheid van de eerste N.A. de Vrieslezing sprak historicus Femke Knoop (na uitstel wegens ziekte) op 12 mei in de voormalige synagoge van Winsum over Roosje Vos en haar strijd om het vrouwenkiesrecht. 

Net als N. A. de Vries groeit ook Roosje Vos op in een Joods gezin, maar dan in Amsterdam. Als veertienjarige wordt ze in het Nederlands Israëlitisch Meisjes-weeshuis geplaatst en opgeleid tot naaister. Roosje sluit zich aan bij de eerste Nederlandse vakvereniging voor vrouwen en wordt bestuurslid, is ook politiek actief en een gedreven voorvechtster van vrouwenkiesrecht en de achturige werkdag (zes dagen per week). Als ze in 1903 vanuit Amsterdam naar Westeremden verhuist, gaat ze daar een belangrijke rol spelen in de lokale tak van de SDAP. In 1922 verhuist Roosje met haar echtgenoot, onderwijzer Melle Gerbens Stel (1860-1927), naar de stad Groningen. > poster

.
over de spreekster:

Freelance historicus Femke Knoop studeerde aan de Rijksuniversiteit Groningen en publiceerde in januari 2019 haar boek  'Hirsch & Cie., Amsterdam (1882-1975), Haute Couture op het Leidseplein'. Lees meer in de media.

.
vrijdag 9 november 2018
aanvang 20.30 uur
.
filmhuis themafilm

Denial  (UK/USA, 2016, 105 min.)
1938-2018. Filmhuis Winsum en St. Een Joodse Erfenis brengen tachtig jaar na dato de Jodenvervolging in herinnering tijdens de Kristallnacht van 9 op 10 november 1938 met de speelfilm Denial. Een film die stilstaat bij het feit dat het onweerlegbaar aantonen van waarheid ertoe doet.

Denial is gebaseerd op het boek ‘History on Trial: My Day in Court with a Holocaust Denier’ uit 2005 over het waargebeurde verhaal rond de rechtszaak waarin David Irving schrijfster professor Deborah Lipstadt en haar uitgever beschuldigt van smaad. Irving is een controversieel historicus en holocaustontkenner. Hij baseert zijn beschuldiging op de uitspraken van Lipstadt in haar boek ‘Denying the Holocaust: The Growing Assault on Truth and Memory’ uit 1993. De rechtszaak vindt in 1996 in Londen plaats. Irving kiest voor de UK in plaats van de VS waar Lipstadt woont, omdat de bewijslast in het Engelse rechtssysteem bij de beschuldigde ligt. Lipstadt moet bewijzen dat Irving liegt en dat is lastig omdat de Nazi's veel bewijsmateriaal hebben vernietigd. We zien een rechtbankfilm met overtuigende acteurs, waarin het niet om emotionele monologen draait maar om heldere feiten. Denial is een film met actuele relevantie voor debat rond vrijheid van meningsuiting, onredelijkheid, leugens, manipulatie van bewijsmateriaal, nepnieuws... > trailer: Denial

 

.

N.A. de Vriesgebouw (1935-2009) na de verbouwing tot verenigingsgebouw en buurthuis in 1964.

.

De voormalige synagoge, in 2010/2011 terug-gerestaureerd naar de oorspronkelijk bouwvorm van 1879.

.
Winter  2009 - 2010

Nardus de Vries
Beno's Stad

met video

.

Een Joodse Erfenis
Op de Joodse begraafplaats aan de Munsterweg
Lees meer...

te Winsum staan de grafstenen van Betsy de Vries-Basson uit Middelburg (1840-1912) en de Winsumse Hartog de Vries (1836-1908), die vanaf zijn 25ste levensjaar tot aan zijn dood bestuurslid is van de Joodse gemeente in Winsum. Het echtpaar krijgt twee kinderen: Rebecca Reintje de Vries en haar twee jaar jongere broer Nathan Albert, roepnaam Nardus. Na de Eerste Wereldoorlog woont Rebecca, ook wel Bertha genoemd, in Amsterdam en werkt als journaliste. Tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt zij naar Westerbork gedeporteerd, waar zij in 1943 overlijdt. De overlijdensakte vermeldt als beroep: lerares. Haar jongere broer Nardus overleed al in 1924. Zijn vrouw, de niet-Joodse Agnes de Vries-Bruins is van 1922 tot 1946 lid van de Tweede Kamer en woont na de dood van Nardus in Den Haag, waar zij in 1957 overlijdt. Nardus en Agnes hadden geen kinderen.

Het N.A. de Vriesgebouw
De Joodse gemeenschap van Winsum wordt begin
Lees meer...

dertiger jaren van de 20e eeuw te klein om de synagoge aan te houden. Het uit 1879 daterende pandje wordt dan vakbondsgebouw en buurthuis en in die hoedanigheid krijgt het van de nieuwe gebruiker, de Moderne Winsumer Bestuurdersbond, in 1935 de naam ‘N.A. de Vriesgebouw’. Die naam behoudt het tot de restauratie in 2010/2011. Daarna gaat de naam 'N.A. de Vries' over op een in november 2010 in de synagogetuin geplante amandelboom.

.
Canon 'Winsums

Jodendom'
sociale stromingen

item 1913

.

.
a r c h i e f   n . a .   d e   v r i e s l e z i n g
.

.
21-03-??
19-05-12.

.
18-11-09
16-04-08.

.
.